Je kent het vast wel. Na een moeilijk gesprek met een bekende, lijkt de energie uit je weg gevloeid of je ervaart onrust, irritatie of verdriet. En onbewust reageer je bijvoorbeeld kortaf op anderen, zonder duidelijke reden. Het lijkt wel alsof je de gevoelens van deze bekende hebt overgenomen. Hoe kan dat en hoe krijg je hier controle over?
Spiegelneuronen
Vanuit het perspectief van de neuro-wetenschap is het niet zo raar dat je het gedrag en gevoelens van een ander overneemt. Er is ondertussen veel wetenschappelijk onderzoek gedaan naar zogenaamde spiegelneuronen. Dit zijn zenuwcellen die reageren op het zien uitvoeren van handelingen van een ander (mensen en dieren). Het neuron weerspiegelt dus als het ware het gedrag van een ander en is op dezelfde manier actief als wanneer je de handeling zelf uitvoert. Dergelijke neuronen zijn gevonden bij primaten, waaronder de mens, en bij sommige vogels. Bij mensen bevinden ze zich in de premotorische schors en in de pariëtale kwabben van de hersenen. [bron: wikipedia] Deze neuronen zorgen er dus voor dat je dus al heel snel het gedrag van anderen overneemt. En als je specifieker kijkt, nemen de hersenen ook onbewust gezichtsuitdrukkingen, ademhaling, taal, etc. over.
Verbinding tussen lichaam en geest
Lichaam en geest zijn met elkaar verbonden, dus met andere woorden, voordat je het weet heb je de stemming van een ander overgenomen. Doe maar eens het volgende kleine experiment hoe lichaam en geest verbonden zijn
- Beweeg je mondhoeken omlaag, kijk omlaag, zit voorover gebogen, schouders naar voren, ademhaling hoog en oppervlakkig.
- Beweeg je mondhoeken omhoog, kijk omhoog, zit rechtop, schouders naar achteren, ademhaling laag en diep.
Kortom je hersenen zijn zo gevormd dat ze de emotionele gevoelens van anderen overnemen. Een mooie eigenschap, omdat het verbindend en empathisch werkt. Een lastige eigenschap wanneer je het niet in de hand hebt bij negatieve (destructieve) emoties.
Associaties
Daarnaast spelen er nog veel meer factoren mee in het contact met anderen. Een heel groot deel van wat we waarnemen wordt “verkleurd” in onze perceptie. Onze hersenen filteren de informatie die bij ons naar binnen komt aan de hand van associaties met het verleden. Bezoek maar eens het oude gebouw (als het nog bestaat) waar je als puber naar school ging. Op deze manier kan een woord, een bepaalde gezichtsuitdrukking, een gebaar, een verandering in de stem, en nog veel meer, onbewust een hele keten aan associaties oproepen.
Naar wie wijs je?
Er is dus niet zomaar antwoord te geven op de vraag van wie de emotionele gevoelens zijn. Eigenlijk is het ook niet zo heel interessant. Interessanter is om je af te vragen bij wie of wat je “de schuld” of de oorzaak neerlegt van de gevoelens die jij ervaart.
- De ander: één ding is zeker, als je naar de ander wijst, krijg je nog gelijk ook. Onze hersenen werken zo dat je alleen maar bevestigd ziet waar je jouw aandacht op richt (koop een bepaalde auto en je ziet alleen nog maar deze auto’s). De wrange bijwerking hiervan is, dat je de macht van jouw gevoelens uit handen geeft aan die ander.
- Je verleden: ook dit geeft je een reden om je steeds weer te voelen zoals je je voelt, maar het helpt je niet. Simpelweg omdat je het verleden niet kunt veranderen.
- Jezelf: Dit is een lastige. Als “de schuld” op een veroordelende manier bij jezelf neerlegt, maak je het alleen maar erger. Voordat je het weet keur je jezelf af om de gevoelens die je toch al hebt.
Mindfulness als remedie
Waar het in de basis op neer komt is dat je bewust aanwezig bent bij wat er in het moment gebeurt zonder oordeel. Daarnaast is het een oefening in het richten van de aandacht. Het gaat ook hier weer om mindfulness. Het begint dus met bewust zijn waar je aandacht ligt. Als je in het gesprek met die bekende, niet bewust aanwezig bent, schiet je aandacht alle kanten op. Wanneer je wel bewust aanwezig bent, en zeker na veel oefenen, ben je jezelf voor wanneer je aandacht wegschiet. Met andere woorden, je voorkomt dat zich in jou een stemming opbouwt in reactie op de stemming van de ander.
Tenslotte nog iets over het energetisch overnemen van gevoelens
Zonder in te gaan op de manier waarop dit gebeurt, kun je ook hier met een geoefende mindfulness-spier veel leed voorkomen. Wanneer je bewust aanwezig bent, blijft je aandacht in je centrum. Het maakt je energie-veld stevig en dicht in plaats van diffuus. Als je makkelijk dingen “oppikt” helpt mindfulness je hierin keuze te krijgen. Zo wordt HSP een zegen in plaats van een last. In een ander artikel ga ik hier dieper op in.
Oefening
Dit kun je het beste met iemand anders oefenen maar het kan ook alleen. Voor deze oefening is het belangrijk om af te kunnen stemmen op het lichaam en de ademhaling. De bodyscan helpt je dit ontwikkelen. Je kunt dit ook oefenen met een basis-meditatie op het rijzen en dalen van de buik
Met een partner
- Zit tegenover elkaar en spreek een persoon A en persoon B af.
- Persoon A praat over een neutraal voorval, persoon B luistert.
- Voordat persoon A begint te praten, stemt persoon B af op de ademhaling.
- Persoon B zegt niets terug maar blijft heel scherp waarnemen waar de aandacht naar toe gaat.
- Wanneer de aandacht afdwaalt merk je dit op en keer je weer terug naar de ademhaling.
- De oefening is dat persoon B, bewust de aandacht kan wisselen tussen de ander en zichzelf.
- Wissel van rol
- Evalueer kort hoe het ging
- Je kunt verder nog spelen met een paar variaties:
- Een positief voorval
- Een negatief voorval
- Allebei aan het gesprek deelnemen
Alleen
- Voordat je de deur uitgaat, stem je heel bewust af op de ademhaling.
- Terwijl je buiten bent, blijf je aanwezig bij de ademhaling.
- Wanneer de aandacht afdwaalt merk je dit op en keer je weer terug naar de ademhaling.
- De oefening is dat je bewust de aandacht kunt afwisselen tussen buiten en de ademhaling
- Je kunt deze oefening uitbreiden met een paar variaties:
- Tijdens neutrale gesprekken
- Tijdens positieve gebeurtenissen
- Tijdens negatieve gebeurtenissen
Veel succes en ik wens je een fijne zonnige en bewuste week toe.
Comments are closed.